Śledzenie ruchu kursora myszy (Mouse Tracking, Cursor Tracking), mapa ciepła myszy (Mouse Heat Map) to metoda badawcza, wykorzystywana w testach użyteczności aplikacji webowych (Usability).
Śledzenie ruchu kursora myszy pozwala odkrywać wzorce zachowań, reakcji, interakcji z interfejsem aplikacji webowej użytkowników końcowych.
Pozwala głębiej zrozumieć, z jakimi problemami zmagają się użytkownicy.
Przy czym nie chodzi tylko o problemy wiążące się z funkcjonalnościami, ale także z contentem, układem strony, nawigacją, interfejsem.
Mapa ciepła myszy stanowi rodzaj mapy termicznej (stosowanej na przykład w badaniach eyetrackingowych), która w graficzny, poglądowy sposób wizualizuje natężenie wykonywanych akcji (np. przewijania, zatrzymań).
Metoda ta spotyka się z coraz większym zainteresowaniem badaczy UX, którzy dzięki dynamicznemu rozwojowi narzędzi badawczych, włączają ją do korpusu swoich standardowych badań użyteczności.
Mapy ciepła myszy, śledzenie ruchu kursora myszy pozwala odkryć wzorce uwagi, problemy z użytecznością. Jest metodą będącą podstawą do działań optymalizacyjnych, które pozwalają poprawić współczynnik konwersji (Conversion Rate).
W jaki dokładnie sposób działa mapa ciepła myszy oraz śledzenie ruchu kursora? Jakie są zalety tej metody? Jaka jest różnica między śledzeniem myszy a śledzeniem ruchu gałek ocznych (Eye Tracking)?
W jaki sposób wykorzystanie map cieplnych myszy oraz śledzenie ruchu kursora może być użyteczne dla UX/UI Designerów? Jakie są ograniczenia tej metody?
Jeśli jesteście ciekawi odpowiedzi na powyższe pytania, serdecznie zapraszamy do lektury naszego artykułu.
Na czym polega śledzenie ruchu kursora myszy?
Mouse Tracking jest metodą badawczą UX, w której wykorzystuje się specjalne oprogramowanie, dzięki któremu możemy śledzić, agregować oraz porównywać dane reprezentujące zachowania użytkowników na stronie (np. eksplorujących jej konkretny obszar).
Podstawowym założeniem tej metody jest zwrócenie uwagi na związek między użytecznością strony internetowej a wzorcami używania myszy.
To, w jaki sposób używamy myszy jest funkcją tego, jak bardzo użyteczna, bądź problematyczna pod względem użyteczności jest strona internetowa.
Badanie elementów za pomocą tej metody pozwala na wprowadzenie zmian (np. w menu głównym) oraz stworzenie strony internetowej cechującej się wysoką użytecznością.
Śledzenie myszy pozwala stworzyć wizualną reprezentację wzorców zachowań użytkowników strony internetowej, określić elementy strony, które skupiają największą uwagę oraz takie, które są obojętne lub mniej popularne (np. dodatkowe przyciski).
Mouse tracking służy także do odkrycia blokerów konwersji, elementów interfejsu, z którymi interakcja jest problematyczna w wymiarze:
- poznawczym
- manualnym (np. rozwijane menu)
- funkcjonalnym
- logicznym (np. dokonanie zakupu)
- zgodności z panującymi wzorcami projektowymi.
Śledzenie myszy często stanowi bardzo użyteczne uzupełnienie badań eyetrackingowych. Trzeba bowiem pamiętać, że badania eyetrackingowe mają swoje ograniczenia.
Przede wszystkim wymagają specjalistycznego sprzętu, są kosztowne, rodzą wątpliwości w kwestii naturalności środowiska przeglądania strony.
Badania polegające na śledzeniu myszy są o wiele tańsze, nie wymagają specjalistycznego sprzętu i są przeprowadzane w o wiele bardziej naturalnych warunkach (z punktu widzenia badanego użytkownika strony internetowej).
Badanie ruchu myszy może być użyteczne do diagnozowania, na czym skupia się uwaga użytkownika. Tym bardziej, że kursor często jest używany jako narzędzie wspomagające czytanie, skanowanie treści strony.
Śledzenie ruchu myszy stanowi ważne uzupełnienie badań mierzących ilość kliknięć. Kliknięcia stanowią główny lub ostateczny punkt uwagi odwiedzających, ale nie jedyny.
Zachowania użytkownika na stronie obejmują także działania pośrednie, które mogą mieć wpływ na pojedyncze kliknięcia, bądź powstrzymanie się od wykonania akcji.
W artykule pt. “What can a mouse cursor tell us more? Correlation of eye/mouse movements on web browsing” zaprezentowano wyniki badań zgodnie z którymi, gdy obie metody badań są prowadzone jednocześnie, istnieje 84%-88% korelacji w wynikach.
Zdaniem autorów artykułu istnieje silny związek między pozycją spojrzenia a pozycją kursora.
Ponadto, istnieją regularne wzorce ruchów oczu oraz myszy.
Dzięki mapom ciepła myszy możne dostarczyć dodatkowych, bardzo użytecznych informacji o sposobach interakcji użytkowników ze stronami internetowymi.
Ruchy myszy pozwalają dostrzec punkty budzące zainteresowanie, ale nie powodujące kliknięć, pozwalają także zrekonstruować proces percepcyjno-decyzyjny użytkownika strony internetowej.
Pozwalają zrozumieć zamiary, cele użytkowników oraz sposoby ich osiągania (np. poprawa widoczności).
W analityce internetowej mapy ciepła mają także wysoką wartość diagnostyczną w kwestii klarowności, płynności działań, orientacji oraz dezorientacji użytkownika w strukturze, układzie danej strony.
W połączeniu z inną techniką badawczą - myśleniem na głos (Think Aloud) - możliwe jest głębsze, bardziej trafne zrozumienie reakcji użytkowników oraz problemów, jakie napotykają potencjalni klienci.
Mapa ciepła myszy (Mouse Heat Map). Heatmaps UX
Mapy cieplne myszy są wizualnymi reprezentacjami interakcji, w jakie użytkownik strony wchodzi z jej interfejsem.
Służą do zwiększenia konwersji poszczególnych elementów (np. uzasadniają przenoszenie elementów).
Często mapy termiczne myszy funkcjonują także pod nazwami: mapa cieplna śledzenia myszy, mapa cieplna ruchu myszy, mapa najechania, mapa uwagi, mapa cieplna uwagi lub mapa ruchu.
Zgodnie ze standardową konwencją kolorystyczną natężenie koloru czerwonego oznacza dużą ilość akcji, działań użytkownika, a kolorem niebieskim oznacza się brak jakiekolwiek akcji. Pozostałe kolory reprezentują spektrum tej skali.
Mapy ciepła myszy w sensie negatywnym pokazują także obszary na stronie, sekcje strony, które nie budzą zainteresowania, z którymi użytkownicy nie wchodzą w interakcję, co stanowi użyteczną informację w projektowaniu doświadczeń użytkownika.
Analizując kolory na mapie ciepła można odkryć:
- punkty frustracji na stronie
- punkty rozproszenia uwagi
- wzorce czytania
- wzorce zachowań (np. sekwencje kliknięć, przewijania)
- intensywność zaangażowania w interakcję
- zakres eksploracji strony internetowej (w szczególności ma to znaczenie przy rozbudowanych stronach, które wymagają długiego przewijania)
- rzeczywiste zachowania, które dostarczają danych mogących stanowić podstawę do podejmowania decyzji projektowych, optymalizacyjnych
- problemy w interakcji z funkcjonalnościami na stronie internetowej (np. formularzami)
- procesy (np. zdefiniować przepływy myszy).
Mapy cieplne myszy pozwalają jednocześnie:
- zdiagnozować użyteczność stron internetowych
- ustalić najbardziej optymalne położenie dla danych funkcjonalności, treści, elementów interfejsu użytkownika
- ocenić wydajność nawigacji - pozwalają sprawdzić, czy użytkownicy nawigują po stronie internetowej płynnie, czy też szukają linków, mają trudności z poruszaniem się po witrynie
- poprawiać komfort, doświadczenia użytkowników w aspekcie bezpieczeństwa, wiarygodności, zaufania do strony
- tworzyć alerty, podpowiedzi w najbardziej optymalnych miejscach
- zdiagnozować wzorce czytania (F-Shaped Pattern of Reading) oraz określić wzorzec layoutu (Z-Pattern Layout).
Jaka jest różnica między śledzeniem myszy a eyetrackingiem? Rodzaje map ciepła
Co do zasady w obu typach badań chodzi o śledzenie. Mouse tracking polega na śledzeniu i graficznym odwzorowaniu ruchów myszy i kursora.
Eye tracking polega na śledzeniu i graficznym odwzorowaniu ruchu gałek ocznych.
Obie metody mają na celu zdiagnozowanie elementów, które przyciągają uwagę użytkowników, które budzą ich zainteresowanie i z którymi wchodzą w interakcję.
Stanowią informację w sensie pozytywnym (wystąpienie interakcji) oraz negatywnym (brak wystąpienia interakcji).
W sensie technicznym, metodologicznym, poznawczym obie metody znacząco się od siebie różnią i powinny być raczej traktowane jako metody komplementarne niż konkurencyjne.
Najważniejsze różnice między śledzeniem myszy a eyetrackingiem sprowadzają się do kwestii:
- budżetowych (eye tracking jest metodą o wiele droższą)
- technicznych (mouse tracking jest pod względem technicznym o wiele prostszy i nie wymaga specjalistycznego sprzętu)
- organizacyjnych (eye tracking jest metodą rodzącą o wiele większe wyzwania w kwestii rekrutacji, przeprowadzenia badania)
- wiarygodności (mouse tracking jest pod względem naturalności środowiska badania, sposobu przeprowadzania badania o wiele bardziej naturalny i zbliżony do zachowań rzeczywistych, ponadto ze względu na niższe koszty mouse tracking pozwala zwiększyć wielkość próbki)
- wpływu, tak zwanego efektu obserwatora, efektu Hawthorne`a (eye tracking jest metodą, w której ten efekt jest o wiele bardziej silny).
Choć obie metody nie są pozbawione ograniczeń i wad, nie należy - jak już powiedzieliśmy - przedkładać jednej nad drugą.
Stronę internetową należy badać pod wieloma wymiarami i za pomocą zróżnicowanych metod (np. mapa przewijania), dopiero wtedy poszczególne elementy można optymalizować (np. osiągnąć ulepszenie nawigacji).
Eyetracking - dzięki wykorzystaniu specjalistycznego sprzętu - pozwala uchwycić zachowania mimowolne, niekoniecznie wolicjonalne.
Wynikające z pewnych automatyzmów, reakcji i działań odbywających się poza pełną świadomością użytkownika, a mające wpływ na przebieg jego interakcji ze stroną internetową.
Warto także pamiętać, że eyetracking obejmuje również śledzenie widzenia peryferyjnego, które nie jest bez znaczenia.
Z kolei mouse tracking pozwala bardziej przeniknąć intencje użytkowników na naszej stronie internetowej, poznać i zrozumieć działania wolicjonalne.
Obie metody znacząco różnią się także w kwestii kompetencji, doświadczeń, wiedzy koniecznych do poprawnej interpretacji wyników badania.
Eyetracking jest metodą o wiele bardziej specjalistyczną i wymaga takiej właśnie wiedzy. Mówiąc kolokwialnie na śledzeniu ruchów gałek ocznych trzeba się znać.
Mouse tracking nie rodzi takich problemów, jest o wiele bardziej dostępny poznawczo dla osób nieposiadających specjalistycznego sprzętu oraz doświadczenia w przeprowadzaniu, analizowaniu oraz interpretowaniu wyników badań User Experience.
Dlaczego warto korzystać z mouse trackingu oraz mouse heat mapy?
Bodaj najbardziej ewidentną korzyścią z wykorzystania tej metody badawczej jest możliwość uczynienia witryny internetowej o wiele bardziej:
- użyteczną
- przyjazną
- intuicyjną
- prostą do obsługi
- zrozumiałą.
Ponadto, analiza map ciepła daje wgląd w realne zachowanie w strukturze strony.
Wysoka wiarygodność badań i ich wyników pozwala ocenić na ile witryna internetowa rodzi problemy pod kątem:
- funkcjonalnym
- informacyjnym
- nawigacyjnym.
Do najważniejszych elementów, które można optymalizować, dzięki wynikom śledzenia ruchów myszki należą:
- interaktywne funkcjonalności
- linki
- menu (w szczególności menu rozwijane)
- paski przewijania
- bloki tekstu
- formularze (np. formularze karty kredytowej)
- paginacja
- szablon strony.
Mouse tracking pozwala także odkryć:
- atraktory i dystraktory - elementy przykuwające uwagę i powodujące rozproszenie uwagi, wywołujące dekoncentrację
- elementy błędogenne
- nieznane dotychczas przypadki użycia
- elementy wspierające User Flow na stronach internetowych
- elementy sprzyjające oraz przeszkadzające w czytaniu, skanowaniu treści strony
- elementy poprawiające oraz obniżające wyniki współczynnika konwersji w obrębie witryny.
Badanie UX oparte na śledzeniu pozwala także:
- przyspieszyć procesy podejmowania decyzji projektowych oraz biznesowych
- racjonalizować proces decyzyjny za pomocą danych
- podejmować decyzje w oparciu o reprezentacje realnych zachowań, a nie wyobrażeń o nich
- odkrywać przebieg procesu nawigacji
- wprowadzać zmiany w interfejsie zmniejszające koszty interakcji
- odkrywać wzorce powtarzalnych zachowań, wyborów, scenariuszy użycia
- wnioskować o przyczynach skuteczności, bądź fiasku elementów kluczowych z punktu widzenia konwersji (np. Call To Action)
- odkryć i rozwiązać problem zgniłych linków (Rot Links, Broken Links).
Mouse Tracking. Mapy Ciepła Myszy. Podsumowanie artykułu
- Śledzenie ruchu kursora myszy, mapa ciepła myszy to coraz bardziej popularna metoda badawcza, popularne jest ich użycie w testach użyteczności aplikacji webowych (Badanie UX).
- Jej sednem jest rejestracja rzeczywistych zachowań użytkowników strony internetowej.
- Mouse tracking, analiza map cieplnych jest metodą pozwalającą w o wiele głębszy (niż np. mapa kliknięć) sposób zrozumieć, z jakimi problemami zmagają się użytkownicy.
- Śledzenie ruchu kursora myszy pozwala odkryć wzorce uwagi, problemy z użytecznością.
- Metoda jest bardzo często podstawą do działań optymalizacyjnych, które pozwalają znacząco zwiększyć konwersję (Conversion Rate).
- Śledzenie ruchów kursora jest metodą badawczą umożliwiającą agregowanie oraz porównywanie informacji o zachowaniach użytkownika.
- Podstawowym założeniem tej metody badawczej jest przekonanie, że sposób w jaki używamy myszy jest funkcją tego jak bardzo użyteczna, bądź problematyczna pod względem użyteczności jest strona internetowa.
- Śledzenie myszy pozwala stworzyć wizualną reprezentację wzorców zachowań użytkowników strony internetowej.
- Ruchy myszy pozwalają zrekonstruować proces percepcyjno-decyzyjny użytkownika strony internetowej.
- Mapa ciepła myszy jest wizualną reprezentacją interakcji, w jakie użytkownik strony wchodzi z jej interfejsem.
- W sensie negatywnym pokazują także te części strony, które nie budzą zainteresowania.
- Śledzenie myszy oraz badania eyetrackingowe są metodami komplementarnymi nie konkurencyjnymi.
- Obie metody pozwalają odkryć elementy, które przyciągają uwagę użytkowników, które budzą ich zainteresowanie i z którymi wchodzą w interakcję.
- Eyetracking pozwala uchwycić zachowania mimowolne, wynikające z automatyzmów, odbywające się poza pełną świadomością użytkownika.
- Warto używać map ciepła do lepszego zrozumienia intencji z jaką na stronie docierają użytkownicy oraz ich działania.
- Badania oparte na śledzeniu (np. śledzenie przewijania strony, śledzenie ruchy kursora) pozwalają racjonalizować (w sensie biznesowym oraz projektowym) proces decyzyjny.
- W analityce internetowej mapy ciepła są bardzo często wykorzystywane.
- Ponadto, mapy cieplne myszy pozwalają podejmować decyzje na podstawie reprezentacji realnych zachowań oraz odkrywać przebieg procesu nawigacji.
