Drogi Czytelniku, gdybyś chciał się dowiedzieć, co to jest Agile, co to jest Scrum, czym jest Sprint, o co chodzi w Scrum Frameworku…
Lub, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o kryteriach akceptacji User Story, retrospektywie Scrum, planowaniu Sprintu, Scrum Groomingu to zachęcamy Cię do przeczytania linkowanych artykułów.
Przybliżamy w nich najważniejsze pojęcia związane z Agile oraz Scrumem, a więc metodyce oraz frameworku, które są jednymi z najpopularniejszych w ramach metody zwinnych.
W niniejszym artykule do “stosu wiedzy” o frameworku Scrum, metodykach zwinnych dodamy kolejny element, mianowicie przybliżymy czym jest Sprint Review - Przegląd Sprintu.
Scrum najczęściej kojarzony jest z czterema wydarzeniami: Planowaniem Sprintu (Sprint Planning), Codziennym Standupem (Daily Stand-up Meeting), Retrospektywą Sprintu (Sprint Retrospective) oraz właśnie Przeglądem Sprintu (Sprint Review).
Wszystkie z wydarzeń mają swoje określone znaczenie, rolę do spełnienia, cechują się konkretnymi korzyściami.
Dlaczego warto dokonywać Przeglądu Sprintu? W jakim celu się go przeprowadza?
Jakie korzyści zespół odnosi dokonując Sprint Reviewu? I, co najważniejsze, czy w ogóle jest Przegląd Sprintu?
Powyższe pytania, z racji popularności Przeglądów Sprintu, na pewno zasługują na uwagę i szersze wyjaśnienie oraz przybliżenie.
Tym bardziej, że czasami Przegląd Sprintu jest utożsamiany z retrospektywą Sprintu, co oczywiście jest błędne.
W rzeczywistości bowiem Przegląd Sprintu i Retrospektywa Sprintu to osobne wydarzenia, które - choć do pewnego stopnia zbliżone - mają jednak odmienne cele, funkcje, efekty w procesie tworzenia produktów cyfrowych.
Warto mieć świadomość tych różnic, stąd też polecamy Państwa uwadze niniejszy artykuł, w którym postaramy się jasno wskazać wszystkie cechy wspólne, ale przede wszystkim różnice.
Serdecznie zapraszamy do lektury!
Przegląd Sprintu, Sprint Review - co to jest?
W artykule pt. “Agile sprint reviews. Three steps for better sprint reviews with your agile team” Przegląd Sprintu jest definiowany jako nieformalna wydarzenie, którego głównym celem jest “zademonstrowanie ciężkiej pracy całego zespołu: projektantów, programistów i właściciela produktu”.
Sprint Review odbywa się zazwyczaj pod koniec Sprintu i służy pokazaniu, co zostało osiągnięte, przy czym głównym celem nie jest tylko prezentowanie wyników, ale ich dyskutowanie z interesariuszami.
Przegląd Sprintu powinien mieć - zgodnie z wykładnią The 2020 Scrum Guide - zdecydowanie bardziej roboczy charakter niż prezentacyjny.
Mówiąc nieco jeszcze inaczej, Przegląd Sprintu służy z jednej strony do zapoznania interesariuszy z postępem prac, pokazaniu przyrostu, określeniu stanu, w jakim aktualnie projekt się znajduje.
Z drugiej zaś strony, Przegląd Sprintu służy do pozyskania feedbacku, informacji zwrotnej od interesariuszy. Lub mówiąc jeszcze nieco innym językiem, Przegląd Sprintu służy także do sprawdzenia, czy wykonana praca spełnia kryteria wykonania,kryteriów akceptacji.
Zdecydowanie nie jest to sytuacja jednostronnego przekazu, komunikowania wyników. Jest symetryczną wymianą, która ma na celu zainicjowanie dyskusji, określeniu priorytetów, wskazaniu problemów, dyskutowaniu sposobów ich rozwiązania.
W “The 2020 Scrum Guide”, cel Przeglądu Sprintu jest definiowany jako “sprawdzenie wyników Sprintu i określenie przyszłych adaptacji”.
Relacyjny, oparty na ścisłej współpracy zespołu scrumowego i interesariuszy charakter Scrum Review jest bardzo silnie akcentowany w oficjalnym przewodniku po Scrumie.
Jego autorzy piszą wprost: “podczas wydarzenia Zespół Scrumowy i interesariusze dokonują przeglądu tego, co zostało osiągnięte w Sprincie i co zmieniło się w ich otoczeniu.
Na podstawie tych informacji uczestnicy współpracują nad dalszymi działaniami. Backlog Produktu może być również dostosowany do nowych możliwości.
Przegląd Sprintu jest sesją roboczą i Zespół Scrumowy powinien unikać ograniczania go do prezentacji”.
W Przeglądzie Sprintu bierze zazwyczaj udział Product Owner, Scrum Master, zespół scrumowy (programistyczny, projektowy, badawczy) oraz pozostali interesariusze. Przy czym, interesariusze są tutaj rozumiani bardzo szeroko.
Jak napisaliśmy powyżej, celem Sprint Reviewu jest przekazanie, pokazanie stanu zaawansowania prac oraz uzyskanie informacji zwrotnej.
Nieformalność Przeglądu Sprintu należy rozumieć jako wydarzenie, sytuację, która - choć zazwyczaj przebiega w dość podobny sposób - to jednak nie ma sformalizowanej, zdefiniowanej struktury.
Może zatem w różnych zespołach wyglądać - w szczegółach - nieco odmiennie.
Przy czym najczęściej Przegląd Sprintu obejmuje następujące elementy:
- prezentowanie Backlogu Produktu (Product Backlog) pod kątem statusu danych zadań - czy są wykonane, w toku, czy dopiero będą wykonywane
- omówienie problemów, przeszkód, wyzwań
- wskazanie elementów, które nie przysporzyły zespołowi dużych problemów, zostały zrealizowane w sposób satysfakcjonujący
- przedyskutowanie przyrostu
- zdefiniowanie celów - w różnych perspektywach czasowych
- dyskutowanie wyzwań oraz możliwości poradzenia sobie z problemami
- dyskutowanie zmian, jakie zaszły w szerszym kontekście - rynkowym, technologicznym, projektowym.
Przegląd Sprintu jest - co dość jasno wynika z powyższego - sfokusowany na doskonaleniu Backlogu Produktu (Product Backlog), dzięki czemu doskonalony jest także kolejny, nadchodzący Sprint.
Sprint Review pozwala także reagować na zmiany zachodzące w zespole, w projekcie, na rynku, w otoczeniu biznesowym, w celach biznesowych.
Gdy pojawiają się nowe możliwości pozwala je uwzględnić, wykorzystać.
Ile trwa Przegląd Sprintu?
Nieformalność Przeglądu Sprintu widoczna jest także w czasie, jaki poświęca się na jego przeprowadzenie.
Autorzy, cytowanego powyżej The 2020 Scrum Guide, sugerują, by Przegląd Sprintu był ograniczony czasowo do maksymalnie czterech godzin w przypadku jednomiesięcznego Sprintu. W przypadku krótszych Sprintów wydarzenie jest zwykle krótsze.
Co do zasady, a jeszcze bardziej w praktyce, nie ma ściśle określonych ram czasowych, ale zwykło się przyjmować, że Sprint Reviewu jest wydarzeniem, które nie powinno być wydłużane.
I raczej dążyć należy do jego czasowego minimalizowania, stąd też Przeglądy zazwyczaj trwają kilkanaście, kilkadziesiąt minut. Choć oczywiście zdarzają się i takie, które wymagają wygospodarowania większej ilości czasu.
Długość Przeglądu Sprintu uzależniona jest głównie od:
- stopnia zaawansowania projektu
- stopnia złożoności problemów
- ilości osób aktywnie w nim biorących udział
- regularności samych przeglądów - im są częściej organizowane, tym samym zazwyczaj mniej czasu jest poświęcone na pojedyncze wydarzenie przeglądowe
- sposobu jego organizowania - Przeglądy Sprintu coraz częściej są także organizowane w formule asynchronicznej
- celów, jakie mają być omówione, zdefiniowane, przedyskutowane w ramach danego Sprint Reviewu.
Główne cele Sprint Review
Warto chwilę poświęcić celom, jakie przyświecają Przeglądom, bowiem od nich w dużym stopniu zależy ich regularność oraz czas trwania.
W Przeglądzie Sprintu nie chodzi tylko i wyłącznie o aktualizację statusu, zapoznanie interesariuszy z wynikami prac.
Celem o wiele ważniejszym jest pozyskanie informacji zwrotnych, które pozwolą lepiej planować kolejne Sprinty, zarządzać zaległościami.
Istotnym celem jest także uzyskanie możliwie najbardziej klarownego Backlogu (Product Backlog), który służy lepszej wydajności, efektywności, kooperacji oraz zarządzaniu projektem.
Jednym z celów Przeglądu Sprintu - w najbardziej ogólnym, uniwersalnym sensie - jest dostęp do kluczowych informacji, które pozwalają podejmować trafniejsze, bardziej racjonalne, korzystniejsze (z wielu punktów widzenia) decyzje projektowe, biznesowe, organizacyjne.
Zmiany w otoczeniu, odpowiednio wcześnie komunikowane, dyskutowane, problematyzowane w ramach Sprint Reviewu pozwalają skuteczniej reagować, adaptować się oraz wyznaczać trafniejsze cele oraz środki ich osiągania.
Istotne jest współdzielenie perspektyw, oczekiwań, celów, wartości, informacji - synchronizacja tych kwestii pozwala wypracowywać dogodniejsze sposoby współpracy.
Warto podkreślić - o czym wspominaliśmy - roboczy charakter Przeglądu.
Roboczy charakter Sprint Reviewu oznacza, że jego celem jest wymiana informacji, opinii, ocen, pomysłów, jak również podjęcie wiążących decyzji, które wyznaczą przebieg dalszych prac oraz określą horyzont czasowo-zadaniowy w projekcie.
Aktywny udział wszystkich uczestników Sprint Reviewu jest konieczny i pożądany. Tylko od stopnia zaangażowania wszystkich uczestników zależy efektywność oraz zasadność organizowania Przeglądów Sprintów.
Warto pamiętać, że ze względu właśnie na swój roboczy charakter, na obecność zewnętrznych względem zespołu interesariuszy, Przegląd Sprintu jest jedną z najważniejszych ceremonii, wydarzeń w ramach frameworku Scrum.
Celem Przeglądu jest podejmowanie decyzji w oparciu o różnorodne źródła informacji, zróżnicowane dane, cele. Skonfrontowanie ich ze sobą pozwala lepiej planować pracę, ocenić jakość, wydajność pracy oraz wyznaczyć kierunki.
Ważnym efektem Przeglądu Sprintu jest także dla interesariuszy sposobność poczucia się częścią projektu - jego ważnym, niezbędnym elementem, którego potrzeby, cele są uwzględniane, realizowane.
Efektu psychologicznego nie należy bagatelizować, bowiem poczucie sprawstwa, ważności, decyzyjności ma wpływ na to, jaki jest poziom zaangażowania interesariuszy.
Zwrotnie, choć nie zawsze w bezpośrednio dostrzegalny sposób, ma on wpływ na jakość produktu cyfrowego.
Oprócz jakości, ważnym efektem Przeglądów Sprintów jest budowanie zespołów (Scrum Team), które sprawniej się ze sobą komunikują, współdziałają, które także są w stanie w otwarty sposób reagować na zewnętrzne potrzeby, oczekiwania.
Czym różni się Przegląd Sprintu od Retrospektywy Sprintu?
Gwoli przypomnienia, dodajmy tylko, że Scrum Retrospective poświęciliśmy osobny artykuł pt. “Retrospektywa Scrum”.
W tym miejscu, by jednak nie powtarzać się, skupimy się na tym, co te dwa wydarzenia od siebie różni i dlaczego nie powinno się ich traktować jako synonimów, wydarzeń tożsamych.
Jak już wielokrotnie pisaliśmy, Scrum jest skoncentrowany na samodoskonaleniu, na ciągłym, ustawicznym rozwoju. Jest sfokusowany na pogłębianiu świadomości zespołów i poszczególnych jego członków.
Mówiąc wprost - w Scrumie chodzi o samodoskonalenie się, o to, by stawać się lepszym developerem, projektantem, badaczem, product managerem, potrafiącym uczyć się z własnych sukcesów i błędów. Potrafiącym współpracować, działać w zespole i z zespołem.
Retrospektywa Scrum to wydarzenie, którego głównym celem jest określenie zestawu środków oraz metod, technik lub mówiąc najogólniej narzędzi, które pozwolą zespołowi poprawić swoje wyniki.
To właśnie dzięki Retrospektywom Sprintów zadania, procesy, pojedyncze działania w założeniu będą przebiegały sprawniej, efektywniej.
Innymi słowy, w retro chodzi znalezienie jeszcze bardziej optymalnego przepływu pracy, który, rzecz jasna, nigdy nie jest tak dobry, by nie mógł być jeszcze lepszy.
Zastosowane w Retrospektywach techniki (np. Start, Stop, Continue Retrospective, Hands on Deck Retrospective, Hot Air Balloon Retrospective) pozwalają czynić każdy kolejny Sprint doskonalszym.
Przede wszystkim pod względem wydajności, płynności wykonania zadań, racjonalności, terminowości, harmonijności - koordynacji prac.
OK, zatem, czym w szczegółach różni się Retrospektywa Sprintu do Przeglądu Sprintu?
Przede wszystkim Przegląd Sprintu odbywa się przed Retrospektywą Sprintu. Kolejną fundamentalną różnicą jest cel, jaki za ich pomocą ma być osiągnięty.
Celem Przeglądu Sprintu, jak pisaliśmy wyżej, jest dyskusja, wymiana, uzyskanie feedbacku od interesariuszy.
W Przeglądzie chodzi o skonfrontowanie tego, co już zostało zrobione, tego, co jeszcze nie zostało zrobione z potrzebami, oczekiwaniami, celami.
Głównym pytaniem, jakie stawiać sobie należy w czasie Przeglądu Sprintu jest pytanie, o to, “co budujemy”. W czasie Przeglądu szczególną “troską” obdarzony jest przyrost.
Celem Retrospektywy Sprintu jest skupienie uwagi na sposobie osiągania celów, tego, w jaki sposób zespół działa, jak sobie radzi / nie radzi z zadaniami, jakie zewnętrzne i wewnętrzne problemy napotyka, ale i wytwarza w toku wzajemnych interakcji.
Głównym pytaniem, jakie stawiać sobie należy w czasie Retrospektywy Sprintu jest pytanie, o to “jak budujemy”. W czasie Retrospektywy szczególną “troską” obdarzony jest proces pracy oraz współpracy.
Różnica jest zatem fundamentalna, bowiem w przypadku Przeglądu Sprintu zespół konfrontuje się z zewnętrznymi interesariuszami, w przypadku Retrospektywy Sprintu skupia uwagę na dynamice, strukturze interakcji, jakie zachodzą w jego łonie.
Mówiąc jeszcze nieco inaczej, oba wydarzenia różnią się także:
- uczestnikami - na Przegląd zapraszani są interesariusze, Retrospektywy odbywają w gronie zespołu scrumowego
- celami - celem Przeglądu jest uzyskanie wspólnego perspektywy, zgodności celów między zespołem scrumowym a interesariuszami, podczas gdy celem Retrospektywy jest poprawa funkcjonowania zespołu scrumowego
- rezultatami - rezultatem Przeglądu Sprintu jest aktualizacja Backlogu Produktu, natomiast rezultatem Retrospektywy jest wypracowanie nowych sposobów współpracy, które mają poprawić przepływu pracy w zespole scrumowym.
Przeglądy są zatem skupione na interesariuszach, a Retrospektywy na zespołach scrumowych.
Tak duża różnica w celach, metodach, rezultatach, uczestnikach powoduje, że obu wydarzeń nie zaleca się łączyć. Zdecydowanie bardziej rekomendowanym działaniem jest ich separacja.
Przegląd Sprintu jest wydarzeniem, w którym pytania, odpowiedzi, obserwacje, sugestie, oceny, pomysły, dyskusje, diagnozy są główną jego “treścią”.
Przebieg Przeglądu Sprintu
Czy istnieje standardowy sposób przeprowadzania Przeglądu Sprintu? Nie, nie istnieje. Ale jednocześnie nie oznacza to, że jest on wydarzeniem przeprowadzanym sposób dowolny, by nie powiedzieć przypadkowy.
Przegląd Sprintu powinien być realizowany zgodnie z przygotowanym uprzednio planem oraz powinien być dokumentowany za pomocą protokołu.
Rejestrowanie Sprint Review nie jest także praktyką zupełnie niecodzienną, w szczególności, gdy część interesariuszy nie może być obecna osobiście na wydarzeniu i chcą mieć możliwość uczestnictwa w sposób asynchroniczny.
Dokumentowanie Przeglądów ma także tę zaletę i wartość, że pozwala mieć łatwy dostęp do kontekstów podejmowanych decyzji, pozwala nowym interesariuszom zapoznać się z argumentami, problemami, uwagami, sugestiami, reakcjami wszystkich stron, wyrażonymi w całym procesie.
Co do zasady, Sprint Review obejmuje:
- prezentację agendy Przeglądu Sprintu - w szczególności wprowadzenie uczestników w cele, rezultaty oraz plany
- prezentację rezultatów - przyrostów Produktu wraz z prezentacjami wersji demonstracyjnych
- wyrażenie i zagregowane informacji zwrotnych
- prezentację Backlogi Produktu - w szczególności nowych planów wydania, celów wraz z zakładanymi terminami wdrożenia
- dyskusję rezultatów oraz planów
- decyzje w kwestii dalszych działań.
Typowy Sprint Review obejmuje więc prezentację wykonanych prac (w szczególności wdrożonych nowych funkcjonalności w tworzonym produkcie cyfrowym), zapoznanie ze zmianami rynkowymi (zarówno technologicznymi, projektowymi, jak również biznesowymi), zaprezentowanie planów wraz z terminami dostaw.
Sprint Review służy także do omówienia, przedyskutowania pomysłów na nowe funkcjonalności, jak również ustalenia porządku wprowadzania kolejnych funkcjonalności, zakresu implementacji w kolejnych Sprintach.
W czasie Przeglądu Sprintu ważną kwestią jest także dyskusja terminarza planowanych wydań.
Planując, przeprowadzając Sprint Review trzeba zawsze pamiętać, że istotą frameworka Scrum jest gwarantowanie widoczności oraz zwiększenie kontroli nad procesem jako takim oraz jego elementami składowymi.
Przegląd Sprintu jest wydarzeniem, które pozwala te cele urzeczywistniać. Jednocześnie jest wydarzeniem, które pozwala skonfrontować wyniki prac z oczekiwaniami, wyobrażeniami interesariuszy.
Główną zaletą Sprint Review jest poprawa:
- komunikacji, wzajemnego rozumienia się
- adekwatności produktu cyfrowego do oczekiwań
- w trakcie Sprintu lepsze zarządzanie czasem, budżetem - management process
- szybkości oraz trafności reakcji na zmiany
- spójności. koordynacji, synchronizacji prac
- rozumienia wizji produktu
- precyzji celów.
Sprint Review. Podsumowanie
- Framework Scrum złożony jest z czterech głównych wydarzeń: Planowania Sprintu, Codziennego Standupu, Retrospektywy Sprintu oraz Przeglądu Sprintu.
- Przegląd Sprintu jest definiowany jako nieformalna wydarzenie, którego głównym celem jest zademonstrowanie ciężkiej pracy całego zespołu: projektantów, programistów i właściciela produktu (Product Ownera).
- The 2020 Scrum Guide definiuje cel Przeglądu Sprintu jako sprawdzenie wyników Sprintu i określenie przyszłych adaptacji.
- Przegląd Sprintu powinien mieć bardziej roboczy niż prezentacyjny charakter.
- Istotą Przeglądu Sprintu jest symetryczna wymiana, która ma na celu zainicjowanie dyskusji, określenie priorytetów, wskazanie problemów, dyskutowanie sposobów ich rozwiązania.
- W Przeglądzie Sprintu bierze udział Product Owner, Scrum Master, zespół scrumowy oraz szeroko definiowani interesariusze.
- Sprint Review pozwala reagować na zmiany zachodzące w zespole, w projekcie, na rynku, w otoczeniu biznesowym, w celach biznesowych.
- Celem Przeglądu Sprintu jest dostęp do kluczowych informacji, które pozwalają podejmować trafniejsze, bardziej racjonalne, korzystniejsze decyzje programistyczne, projektowe, biznesowe, organizacyjne.
- Poziom zaangażowania wszystkich uczestników Sprint Reviewu wpływa bezpośrednio na efektywność, użyteczność tego wydarzenia.
- Głównym celem Retrospektywy Scrum jest określenie zestawu środków oraz metod, technik, narzędzi, które pozwolą zespołowi poprawić swoje wyniki.
- Celem Przeglądu Sprintu jest dyskusja, wymiana, uzyskanie feedbacku od interesariuszy. W Przeglądzie chodzi o skonfrontowanie tego, co już zostało zrobione, tego, co jeszcze nie zostało zrobione z potrzebami, oczekiwaniami, celami.
- Celem Retrospektywy Sprintu jest skupienie uwagi na sposobie osiągania celów, tego, w jaki sposób zespół działa, jak sobie radzi / nie radzi z zadaniami, jakie zewnętrzne i wewnętrzne problemy napotyka, ale i wytwarza w toku wzajemnych interakcji.
- Dokumentowanie Przeglądów pozwala interesariuszom zapoznać się z argumentami, problemami, uwagami, sugestiami, reakcjami wszystkich stron, wyrażonych w całym procesie.